Τὰ κατάγματα τοῦ στέρνου ἐμφανίζονται σὲ μεγάλες στατιστικὲς τροχαίων ἀτυχημάτων μὲ ἕνα ποσοστὸ 0,2-0,5%.
Φαίνεται νὰ κυριαρχεῖ ὁ ἄμεσος τύπος κατάγματος ἔναντι τοῦ ἐμμέσου (π.χ. ὑπερέκταση τῆς Σ.Σ, ὑπὲρ τὸ δέον μυϊκὴ ἔνταση σὲ ἄρση βάρους, πάλη κ.λ.π.). Τυπικὴ εἶναι ἡ μορφὴ τοῦ ἐγκάρσιου ἢ λοξοῦ κατάγματος στὸ ἐπίπεδο τῆς συναρθρώσεως λαβῆς καὶ σώματος τοῦ στέρνου. Τὰ κατάγματα τοῦ σώματος τοῦ στέρνου συχνὰ εἶναι δύσκολο νὰ διαγνωσθοῦν. Εὐκολώτερη εἶναι ἡ διάγνωση μέσω μιᾶς ἁπλῆς ψηφιακῆς ἀκτινογραφίας σὲ πλαγία λήψη καὶ ὀρθία στάση τοῦ ἀσθενοῦς, ἐφόσον τὸ τελευταῖο εἶναι δυνατόν. Τὰ ἐγκάρσια κατάγματα εἶναι ἐξαιρετικὰ δυσχερὲς νὰ διαγνωσθοῦν, ἀκόμη καὶ μὲ ἀξονικὴ τομογραφία, διότι ἡ πορεία τῆς τομῆς εἶναι συνήθως παράλληλη πρὸς τὴν σχισμὴ τοῦ κατάγματος. Ἐδῶ θὰ βοηθοῦσε ἡ διεξαγωγὴ ὅσο τὸ δυνατὸν λεπτότερων τομῶν καὶ τρισδιάστατος ἀνασύσταση τῆς εἰκόνος. Μία σίγουρη μέθοδος γιὰ νὰ προσεγγίσει κανεὶς διαγνωστικὰ τέτοια κατάγματα -ἰδία διὰ νομικοὺς λόγους (ἀσφαλιστικὰ δικαιώματα, ἀποζημειώσεις)-εἶναι τὸ σπινθηρογράφημα ὀστῶν, τὸ ὁποῖο κατὰ κανόνα μετὰ ἀπὸ 3-5 ἡμέρες καθίσταται θετικό. Ἐξαιρετικὰ δυσχερὴς εἶναι ἡ διάγνωση σὲ περιπτώσεις ρήξεως τῶν στερνοπλευρικῶν συδέσμων , εἰδικὰ ὅταν ἡ μετατόπιση εἶναι ἐλάχιστη π.χ. λίγα mm. Τὸ ἴδιο ἰσχύει ἐπίσης σὲ ρήξεις ἢ συνθλίψεις τῶν χόνδρινων στερνοπλευρικῶν συναρθρώσεων. Ἐδῶ τὸ σπινθηρογράφημα εἶναι πιὸ ἀξιόπιστη διαγνωστικὴ μέθοδος. Πλούσιο ὑλικὸ τέτοιων κακώσεων στὰ καθ ἡμᾶς, ὅπως ἔχει ἀνακοινωθεῖ σὲ συνέδρια, ἀποτελεῖ τὸ ἀτύχημα τῶν ποδοπατηθέντων φιλάθλων στὸ Στάδιο Καραϊσκάκη τὸ 1981, ἐπιζησάντων καὶ μή.
Σὲ ἀσθενεῖς πάσχοντες ἐξ ὀστεοπωρώσεως τὸ στέρνο εἶναι θέση ἐπιλογῆς καταγμάτων (κάταγμα ἀνεπαρκείας ἢ insuffizienzfraktur). Τὸ ἀπεικονιζόμενο στὴν εἰκ. Anonymous 81a περιστατικό ἀφορᾶ γυναῖκα 75 ἐτῶν, ὑπέρβαρη (93 Kgr, 147 cm ἀνάστημα), μὲ διαδοχική καὶ προϊοῦσα ἐπιδείνωση τῆς ὀστικῆς πυκνότητος (βαρειὰ ὀστεοπενία τὸ 2012-Anonymous 81b, ὀστεοπώρωση τὸ 2017-Anonymous 81c). Ἡ ἀσθενὴς ὑπέστη κάταγμα τοῦ 2ου τμήματος τοῦ σώματος τοῦ στέρνου, μὲ σημαντικὴ μετατόπιση τῶν κατεαγότων ὀστικῶν τμημάτων, κατὰ τὴν διάρκεια μιᾶς ἁπλῆς κινήσεως, ποὺ καθημερινὰ ἐκτελεῖ (ἐπίκυψη καὶ ἐπαφὴ τοῦ προσθίου τμήματος τοῦ θώρακος ἐπὶ μεταλλικῆς πόρτας τοποθετημένης ἐγκαρσίως ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, προκειμένου νὰ δώσει τροφὴ στὰ ζωντανά της (διατηρεῖ λίγα πρόβατα καὶ κατσίκες). Καὶ σ’αὐτὴ τὴν κατηγορία καταγμάτων (ἀνεξαρτήτως μετατοπίσεως ἢ μὴ τῶν κατεαγότων ὀστικῶν τμημάτων) εἶναι ἐξαιρετικὰ δυσχερὴς ἡ διάγνωση -ἀκόμη καὶ μὲ ἀξονικὴ τομογραφία-. Λοξὲς ἢ ἐγκάρσιες περιγεγραμμένες ἑστίες προσλήψεως τοῦ ραδιοφαρμάκου στὸ σπινθηρογράφημα-σὲ συνδυασμὸ μὲ κλινικὴ συμπτωματολογία- θέτουν σοβαρὴ ὑπόνοια κατάγματος.
Τέλος ἡ διαφορικὴ διάγνωση ἀπέναντι στὰ κατάγματα τοῦ στέρνου πρέπει νὰ γίνει μεταξὺ ἀνωμαλιῶν ὀστικῆς ἀναπτύξεως τοῦ στέρνου (ἀσύμετρος ἢ καὶ ἀνεπαρκὴς σύγκλειση τῶν πυρήνων ὀστεώσεως, πολυμερὴς κατάτμηση αὐτῶν, σύντηξη μέρους τῶν πυρήνων καὶ παραμονὴ ὀστικοῦ τρήματος, Sternum multipartitum, ossa suprasternalis ἢ parasternalis, fissura sterni incompleta) καὶ χωροκατακτητικῶν ἐπεξεργασιῶν πρωτοπαθοῦς (σπανιώτατα) ἐντοπίσεως ἢ δευτεροπαθοῦς (συχνότερα) ἐντοπίσεως (Ca μαστοῦ, πνεύμονος, ὑπεζωκότος).
Σημ.: Τὸ παρουσιαζόμενο στὸ παρὸν ἄρθρο φωτογραφικὸ ὑλικὸ ἀφορᾶ ὑλικὸ ἀρχείου τοῦ Ἐργαστηρίου μου, δημοσιεύεται δὲ καὶ στὸ τμῆμα «Ὑλικὸ ἀρχείου» τῆς ἱστοσελίδας μου.
